Μυριάποδα

Τα μυριάποδα είναι μια ειδική κατηγορία αρθροπόδων που έχουν ορισμένα κοινά χαρακτηριστικά με τα έντομα, όπως είναι το σύστημα αναπνοής με τραχείες. Τα μυριάποδα υποδιαιρούνται σε τέσσερις ομάδες, από τις οποίες οι δυο, τα διπλόποδα και τα χειλόποδα, έχουν υγειονομική σημασία.

Διπλόποδα

Τα περισσότερα διπλόποδα έχουν χρώμα καφέ ή μαύρο, αλλά υπάρχουν και είδη που είναι πορτοκαλί ή κόκκινα. Το μήκος τους κυμαίνεται από 1,5 έως 10 εκατοστά. Τα περισσότερα είδη των διπλόποδων μοιάζουν με σκουλήκια, έχουν σώμα κυλινδρικό με πολλά τμήματα (μεταμερή) που κάθε ένα φέρει και 2 ζεύγη ποδιών. Το κεφάλι έχει ένα ζεύγος μικρού μήκους κεραιών και στερείται δηλητηριωδών οργάνων.

Τα θηλυκά γεννούν από 20-300 αυγά το χρόνο και τα αποθέτουν σε «φωλιές» μέσα στο χώμα, ενώ τα αυγά εκκολάπτονται μετά από μερικές βδομάδες. Τα διπλόποδα βρίσκονται συνήθως σε υγρά μέρη, όπως χώροι κάτω από σάπιους κορμούς δέντρων και φύλλων σε αποσύνθεση, κάτω από πέτρες, μαλακό χώμα, κλπ. Τα διπλόποδα είναι ιδιαίτερα δραστήρια τη νύχτα. Παρά το γεγονός ότι δεν τσιμπούν ή κεντρίζουν, είναι ικανά να προκαλέσουν ερεθισμό στο δέρμα εάν τα πιάσουμε με γυμνά χέρια.

Χειλόποδα

Τα χειλόποδα (σκολοπένδρες, σαρανταποδαρούσες) έχουν σώμα κάπως πεπλατυσμένο, με πολλά τμήματα (από 15 έως 177 μεταμερή, ανάλογα το είδος), που καθένα φέρει ένα μόνο ζεύγος ποδιών. Το κεφάλι είναι ευδιάκριτο, με εμφανής κεραίες και ένα ζεύγος δαγκάνες που συγκοινωνούν με σχετικά μεγάλους δηλητηριώδεις αδένες. Ορισμένα είδη χειλοπόδων, κυρίως σε τροπικά κλίματα, έχουν σωματικό μέγεθος που φθάνει μέχρι και 25 εκατοστά. Οι μικρές σκολοπένδρες, που απαντώνται στα εύκρατα κλίματα, όπως η Ελλάδα, προκαλούν με τα δήγματά τους σχετικά ήπιες αντιδράσεις που συνίστανται σε πόνο, ερύθημα και ενίοτε οίδημα.